![]() ساراسون و
دیوید سون در عالم روانشناسی اضطراب امتحان را اینگونه تعریف می كنند: «اضطراب
امتحان نوعی خوداشتغالی ذهنی است كه با خود كم انگاری و تردید درباره توانایی های
خود، مشخص می شود و غالبا به ارزیابی شناختی منفی، عدم تمركز حواس، واكنش های
جسمانی نامطلوب و افت عملكرد تحصیلی فرد منجر می شود. با توجه به تحقیقات انجام شده، آشفتگی معده، به هم خوردن ساعت های خواب و آرامش، تغییراتی در میل به غذا، ضعف، سرگیجه، تغییر در فشارخون، میزان نبض و ترشح هورمون های آدرنالین و نورآدرنالین در افراد دارای اضطراب امتحان و یا در ایام امتحانات و در نتیجه هنگام امتحان در افراد مستعد به اضطراب، افزایش می یابد. همچنین در افراد دارای اضطراب امتحان در امتحانات شفاهی تپش قلب، پریدگی رنگ صورت، لكنت زبان، حركت های غیرارادی دست و پا، تغییر صدا، لرزش بدن و صدا، تغییر دمای بدن، خشكی دهان و عرق كردن بارز است. همچنین اضطراب امتحان سبب ضعف ایمنی بدن می شود و در نتیجه در ایام امتحانات عفونت دستگاه تنفس در دانشجویان و دانش آموزان افزایش می یابد. ● شیوع اضطراب امتحان: در مورد شیوع سنی و كلاسی اضطراب امتحان باید گفت كه با زیاد شدن سن و بالا رفتن پایه تحصیلی اضطراب امتحان افزایش می یابد و به نظر می رسد اضطراب امتحان بین سنین ۱۰ تا ۱۱ سالگی شكل گرفته و ثبات پیدا می كند و تا بزرگسالی ادامه می یابد. به نظر می رسد دختران بیش از پسران اضطراب امتحان را تجربه می كنند. در دختران، تشویق به پذیرش اضطراب و قبول آن به عنوان یك ویژگی زنانه دیده می شود و آن را ویژگی زنانه ادراك می كنند و یا به عبارتی دختران یاد می گیرند كه به هنگام اضطراب به طور منفعلانه تسلیم شوند. در حالی كه پسران در مورد پذیرش اضطراب دفاعی برخورد می كنند و آن را تهدیدی برای احساس مردانگی خود به حساب می آورند. پسران می آموزند كه با اضطراب كنار آمده و یا آن را انكار كنند و راه هایی برای مقابله و تسلط بر آن پیدا كنند و در سبب شناسی اضطراب امتحان می توان به نقش سه عامل شخصیتی، خانوادگی و آموزشگاهی اشاره داشت. ۱) عوامل شخصیتی: در بین این عوامل می توان به اضطراب عمومی، عزت نفس پایین، استناد درونی شكست ها، خودكفایی پایین، هوش متوسط و كم بودن انگیزه موفقیت اشاره كرد. ۲) عوامل خانوادگی: توجه بیشتر خانواده ها به وضع درسی بدون توجه به راه و رسم توجه صحیح چه بسا همین توجه زیاد می تواند عامل ایجاد اضطراب امتحان شود. بنابراین انتظارات نامعقول و بیش از حد توان افراد، می تواند در آنان ایجاد اضطراب كند. به جز انتظارات بیش از حد والدین، الگوهای خشك و غیرقابل انعطاف پروری، تنبیه و سرزنش، عدم ارائه تشویق و تقویت و وضعیت اجتماعی و اقتصادی پایین نیز در بین عوامل خانوادگی یا اضطراب امتحان هم بستگی دارند. ۳) عوامل آموزشگاهی: این عوامل مربوط به محیط مدرسه و دانشگاه و موقعیت امتحان است. از آن جمله: انتظارات نابجای استاد و معلم، سخت بودن امتحان، مراقبین امتحان، محدودیت زمانی در جلسه امتحان، محیط نامناسب امتحان و وجود عوامل مزاحم مثل سر و صدا، نور و تهویه نامناسب اشاره كرد؛ به نظر می رسد هنگامی كه اضطراب از حد معینی افزایش یابد عملكرد فرد كاسته می شود در حالی كه اضطراب خفیف یا مقطعی ممكن است سبب افزایش كار و فعالیت شود. ● روش های درمانی برای كاهش اضطراب امتحان: معمولا عمده شیوه هایی كه در سال های اخیر در مورد درمان اضطراب به كار برده شده است، شیوه های شناختی رفتاری است. از بین تكنیك های شناختی و رفتاری كه برای كاهش اضطراب امتحان استفاده شده است، می توان به موارد زیر اشاره كرد: تن آرامی، حساسیت زدایی منظم، ایمن سازی در مقابل استرس، آموزش مهارت های مطالعه، مقابله با باورهای غیرعقلانی و غیرمنطقی. |
سعی كنید احساس شخصی شما نسبت به ریاضی ، شناخت كودك را از دنیای اعداد و محاسبات تحت تاثیر قرار ندهد. زمان روش های آزار دهنده ای برای آموزش مفاهیم ریاضی سپری شده و نگاه جدید سعی در هر چه بیشتر كاربردی تر ساختن این آموزش دارد تا آموخته های كودكان با جهان واقعیت سازگارتر باشد .
با كاربرد روزمره ریاضی در زندگی ، كودك به اهمیت این مهارت پی خواهد برد. مثلا به هنگام پرداخت صورت حساب خرید یا اندازه گیری متراژ منزل یا محاسبه وزن مواد غذایی در آشپزی، میتوان كودك را به كمك طلبید . با توضیح شغل های مختلف مثل مهندسان ، دارو سازان و ستاره شناسان ، دیدگاه او به كاربرد ریاضی گسترده تر خواهد شد .
با صدای بلند حساب كردن در منزل یا فروشگاه، كه روند محاسبه را به كودك نشان می دهد نیز روش موثری است. مثلا ، وقتی كودك از شما تقاضای شیرینی می كند با گفتن اینكه " خوب ، اگر از این پنج شیرینی یكی را تو بخوری و یكی هم خواهرت بخورد برای من و پدرت چند تا باقی می ماند؟ " از او بخواهید كه او هم با صدای بلند حسابش را به شما بگوید . مهم تر از جواب درست یا نادرست او ، روالی است كه او برای رسیدن به جواب استفاده می كند .
بسته به علاقه كودك و البته نظر معلم او ، گاهی و نه همیشه ، ماشین حساب و نرم افزار های رایانه ای برای ایجاد هیجان نسبت به مفاهیم ریاضی و محاسبات مفید خواهد بود .
یك ساعت عقربه ای برای كودك تهیه كنید . گاهی از او سئوالاتی در مورد زمان بپرسید . مثلا : " اگر برادرت ساعت 4 بیاید ، چند دقیقه ی دیگر باید منتظر باشیم ؟"
از كودك بخواهید وزن اشیا ، لوازم منزل ، كتاب و ... را حدس بزند . خود شما هم حدس بزنید و بعد با ترازو تعیین كنید كه كدام یك نزدیكتر حدس زده است .
یك روش دیگر جمع زدن اندازه ی قد یا وزن اعضای خانواده است تا معلوم شود در مجموع قد یا وزن خانواده شما چقدر است .این روش برای تمرین جمع اعداد سه یا دو رقمی مناسب است .
بازی های خرید و فروش با مقدار های مختلف پول كودك را با مفهو م پول و محاسبه آن آشنا می كند . بازی هایی مثل مونو پولی ،هنوز برای بسیاری از اولیا و كودكان جالب است . یك بازی دیگر هم پیشنهاد می شود: با كمك یك تاس اعداد ، اعضای خانواده عددی را بین یك وشش بدست می آورند و برابر آن سكه معینی -مثلا یك تومانی - دریافت می كنند ، وقتی مجموع سكه ها به رقمی قابل تعویض رسید ، آنرا با اسكناس یا سكه ی پر ارزش تر ، معاوضه می كنند . وقتی بودجه فرضی تمام شد ، كسی كه بیشترین میزان پول را بدست آورده است ، برنده می شود . در مثالی دیگر، می توان كودك را با بودجه ای معین برای خرید لوازم یك وعده غذا به حساب دعوت كرد و دید كه چطور بودجه بندی را می آموزد و آیا حدس های او قابل انجام است؟ و اگر چنین بود بر همان اساس خرید انجام بشود .
یك روش برای آشنایی وی با مفهوم حجم ، وزن و نسبت این است كه با كمك ظروف اندازه گیری از او بخواهید مقادیر برنج ، حبوبات یا مایعات را برای تهیه ی غذا پیمانه كند .
گاهی اولیا نگران توان یادگیری فرزندشان هستند . در این شرایط ، معلمان بهترین داوری را عرضه می كنند زیرا امكان مقایسه كودك را در كنار همكلاسان دیگر و شرایط مختلف مدرسه دارند . علائمی مانند مشكل در یاد آوری ارقام ، اشتباه نوشتن اعداد مثلا 7 با 8 یا 3 با 2 ، كلافه شدن و بیقراری هنگام كار با ارقام ، ناتوانی در دنبال كردن دستور العمل های ساده ریاضی ، ناتوانی در درك مفاهیم ذهنی مثل بزرگتر و كوچكتر یا قبل و بعد یا كم سن تر و مسن تر و اضطراب بالا در مورد تكالیف ریاضی كه اگر همه یا اغلب شان در یك كودك دیده شود باید با معلم كودك صحبت نمود . چون قبل از آنكه تشخیص اختلال یادگیری مطرح شود باید این احتمال كه شاید كودك تحت فشار زیاد تر از حد توان است یا نیازمند تمرین هایی مانند آنچه در بالا ذكر شد است ، رد شود . سرانجام ممكن است اولیا و معلم ، به این نتیجه برسند كه كمك روانپزشكی برای كودك لازم است.
روز معلم
تعلیم و تعلم از شئون الهی است و خداوند، این موهبت را به پیامبران و اولیای پاک خویش ارزانی کرده است تا مسیر هدایت را به بشر بیاموزند و چنین شد که تعلیم و تعلم به صورت سنت حسنه آفرینش درآمد.
انسان نیز با پذیرش این مسئولیت، نام خویش را در این گروه و در قالب واژه مقدس ?معلم? ثبت کرده است. معلم، ایمان را بر لوح جان و ضمیرهای پاک حک می کند و ندای فطرت را به گوش همه می رساند. همچنین سیاهی جهل را از دل ها می زداید و زلال دانایی را در روان بشر جاری می سازد.
با این كه از دانشجویان انتظار میرود با توانایی یا دداشتبرداری خوب پا به دانشگاه گذارند اما همیشه این طورنیست. دبیرستان این توانایی را ایجاد نمیكند و بنابراین مهارتهای خوب گوش دادن و یادداشت برداری آنها ضرورتا باید بهتر گردد.
سعی كنید : شنونده فعال و مثبتی باشید.
چگونه ؟در ردیفهای اول بنشینید، نه چیزی بخوانید ونه صحبت كنید. در طی 20 دقیقه دوم (یعنی معمولا زمانی كه توجه خودرا از دست میدهید)و تا آخرین دقایق، تا زمان ارائه خلاصه یا نتیجهگیری توجه ویژه خودرا حفظ كنید.
سعی كنید: یادگیرنده فعال و مثبتی باشید.
چگونه؟با علاقه به مطالب درسی با طرح پرسشهایی برای دریافت پاسخ در كلاس شركت جویید.
شما میتوانید این كار را با اندیشیدن دربارة موضوع درسی، و پیشقدم شدن در ارائه كنفرانس و از قبل خوانی مطالب درسی انجام دهید (اگر حفظ كردن مطالب برای شما دشوار است، مورد اخیر به ویژه برایتان سودمند است.)
سعی كنید: با توجه ویژه به مطالب اصلی، یادداشتهای دقیق بردارید.
چرا؟ممكن است نكته اصلی آن جا باشد،اگرچنین است، آن را یادداشت كنید
افزون بر آن، در پی نكات تأكیدی برآیید؛ یعنی یافتن آن نكات از لا به لای كلام استاد، زبان بدنی یا آنچه در چهره و حركات دست وبدن او مشهود است ویا زمانی كه استاد مطلبی را به دقت ازروی یادداشتهایش برای شما میخواند .اگر فكر می كنید نكته اصلی را دریافت نكرده اید، یادداشتهایتان را به همكلاسهایتان یا استاد نشان دهید.
سعی كنید: به هنگام یادداشت برداری بین مطالب كمی فضای خالی بگذارید.
چرا؟شما باید برای نوشتن مطالب به زبان خودتان و افزودن آن به یادداشتهایتان به حد كافی جا داشته باشید. این روش به شما كمك میكند تا با یكپارچه كردن مطالب فعلی با آنچه از قبل میدانستید، در سطحی ژرفتر مطلب را بیاموزید. همچنین گذاشتن فضای اضافی در یادداشتهایتان، یافتن مطالب را به هنگام مطالعه برایتان آسانتر میكند.
سعی كنید: در خلال 24 ساعت برای هر كلاس 10 دقیقه یادداشتهای خودرا مرور كنید.
چرا؟زیرا در غیر اینصورت شما 50 تا 80 درصد از مطالب را از دست میدهید.
سعی كنید: یادداشتهای خود را طوری تنظیم كنید تا بتوانید به طور مؤثری مطالعه كنید.
چگونه ؟قسمت وسیعی از حاشیه سمت راست صفحه را خالی بگذارید، این جا جای نوشتن پرسشهایی است كه به هنگام خواندن برایتان مطرح میشود پشت صفحه را خالی بگذارید تا صفحه را به راحتی برگردانید. یادداشتها را بپوشانید یا صفحه را به پشت برگردانید و به پرسشهایی كه ضمن مطالعه طرح كردهاید، پاسخ دهید
* در سطح فعالیتهای کلاسی :
1- از اهداء جوایز بدون مورد و بطور مکرر خودداری نمایید. اگر جایزه را به عنوان یک عامل خارجی در جهت افزایش انگیزه به کار می گیرید مقدار و کیفیت آن می بایست متناسب با حجم کار انجام شده و در صد موفقیت دانش آموز انتخاب شود در این صورت است که مفید واقع می شود.
2- اطمینان حاصل کنید که دانش آموزان را از حدود انتظارات خود و نحوه ی ارزشیابی کار آنها از لحاظ رفتار و توانایی در انجام کارهای کلاسی آگاه کرده اید .
3- به سئوالات دانش آموزان با حوصله و درست پاسخ گویید. از سئوالات خوب به طور واضح و در میان دانش آموزان دیگر قدردانی نمایید .
4- تلاش خود را در جهت ایجاد ارتباط قوی و سازنده با دانش آموزان به کار ببرید. به خصوص دانش آموزانی که در برخورد با اطرافیان دچار مشکل هستند و موقعیت حساس تری دارند .
5- کارها و تکالیف پر حجم را به مجموعه ای از یکسری فعالیتهای کوچک تقسیم نمایید .
6- روند تدریس را رهبری نمایید فرصت دوباره انجام دادن کارها را برای دانش آموزان فراهم آورید .
7- بعد از هرگونه فعالیتی عملکرد دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار دهید و اطمینان حاصل کنید که بازدهی به حد مناسب و دلخواه برسد .
* در سطح مدرسه و مدیریت :
1- افزایش انگیزه ی دانش آموزان را به عنوان یک اولویت مهم در نظر بگیرید و در راه
دست یابی به آن حداکثر تلاش خود را به کار ببرید .
2- در مدرسه فضایی را ایجاد نمایید که استعدادها را شناسایی نموده و راه را برای پرورش خلاقیت آنان هموار نماید و به دانش آموزان و معلم درجاتی از خود مختاری بخشد .
3- برای افزایش انگیزه در میان دانش آموزان از تلاشهای معلم حمایت کنید .
4- شیوه هایی به کار ببرید که والدین را در کار مدرسه درگیر نمایید. با والدین در مورد نتایج و پی آمدهای پرورش انگیزش بحث و تبادل نظر نمایید و در ارتباط با افزایش انگیزش در فرزندانشان آنها را راهنمایی نمایید .
مقدمه :
موقعیت وشرایط محیط آموزشی از جمله عواملی است که با انگیزش دانش آموزان ارتباط نزدیک دارد. معلم مهمترین نقش را در آموزشگاه ایفا می کند و چگونگی عملکرد دانش آموز به رفتار معلم بستگی دارد. برای معلم انگیزش دانش آموز به این سبب که هم در حکم هدف و هم به منزله ی وسیله ی پیشرفت های بعدی در سایر زمینه های تربیتی است اهمیت زیادی دارد. معلمان می توانند از منابع و راههایی که انگیزش از طریق آنها افزایش می یابد استفاده کنند.
اگرچه در بیشتر کلاسهای درس می توانیم هم انگیزش بیرونی و هم انگیزش درونی را مشاهده کنیم, اما وجه غالب با انگیزش بیرونی است. البته نشانه های انگیزش درونی نیز در مدارس یافت می شود. دانش آموزان می توانند دارای انگیزه درونی باشند و معلمان هم
می باید درکنار انگیزش بیرونی به انگیزش درونی توجه کنند . لازم است تا میان این دو تعادل و توازنی ایجاد گردد و دانش آموزان بیاموزند که چگونه قادرند از انگیزش بیرونی به انگیزش درونی دست یابند .
بنابراین از آنجا که معلمان بایستی از راهبردهای انگیزش بیرونی و درونی آگاهی یافته و با ایجاد تعادل و توازن بین این دو نوع انگیزش زمینه ی بهبود کیفیت آموزشی را فراهم نمایند , معاونت آموزش وپرورش عمومی سازمان با اجرای طرح تلاش آفرین و ارائه راهکارهای اجرایی در نظر دارد در زمینه ی افزایش انگیزش در دانش آموزان برنامه های زیر را به اجرا در آورد به منظور آشنایی همکاران محترم با انواع انگیزش ابتدا به تعریف هر یک از آنها پرداخته و سپس توضیحات لازم در زمینه ی شیوه ی اجرایی طرح ها و راهکارها ارائه خواهد شد .
هرگز به کودکانتان نگویید پیشه آینده اش چه باشد همواره به او ادب و ستایش به دیگران را آموزش دهید چون با داشتن این ویژگیها همیشه او نگار مردم و شما در نیکبختی خواهید بود و اگر اینگونه نباشد هیچ پیشه ای نمی تواند به او و شما بزرگواری بخشد.
اولین درسی که والدین باید به فرزندان خود بیاموزند، صداقت است. شوپنهاور
هیچ گاه در برابر فرزند ، همسرتان را بازخواست نکنید .
تنها مادر و پدر خواست های فرزند را بی هیچ چشم داشتی بر آورده می سازند .
فرزند نانجیب ، آتش عمر پدر است .
ای مهر مادری که مقدس ترین محبت ها هستی ، از وصف عظمت آسمانی تو زبان زمینی ما عاجز است .وباهاروف
مادر و پدر ، زندگیشان را با فروتنی به فرزند می بخشند .
کسی که همسر و کودک خویش را رها می کند ، در پی خفت ابدیست .
اطفال بیشتر به دستور و سرمشق محتاجند تا انتقاد و عیب جویی . ژوبر
خوشبختی میان خانه ی شماست، بیهوده آن را در میان باغ دیگران می جویید. مارک اورل
قبل از ازدواج دربارۀ تربیت اطفال شش نظریه داشتم ، حالا شش فرزند دارم ولی دارای هیچ گونه نظریه ای نیستم .روچستر
مردم موفق امروز کودکان جثور دیروز بوده اند . دیسرائیلی
كارشناسان مسائل آموزشی معتقدند مهمترین نقش در پرورش فكری و روانی كودك به عهده مدرسه است و از سوی دیگر تا زمانی كه اهمیت ارتباط میان خانه و مدرسه برای اولیا روشن نشود، نمی توان آنها را در مسائل آموزش و پرورش مشاركت داد. خانه و مدرسه زمانی رسالت آموزشی و پرورشی خود را به نحو مطلوب اجرا می كنند كه از وظایف خود شناخت كافی داشته باشند و نقش تربیتی خود را با بصیرت انجام دهند.
آنفلوآنزای خوكی؛ نه وحشت، نه بیتفاوتی | |
![]() با شروع سال سال جدید تحصیلی و بر عكس همه سالهای گذشته نگرانی خانوادههای دانش آموزان از سرویس مدارس،كیفیت آموزش، موفقیت تحصیلی و.... به موضوع دیگری تغییر یافته! ویروس آنفلوآنزای نوع A یا همان خوكی و كابوس مریضی فرزندانشان. دكتر محمد نبوی، معاون مركز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت در همین خصوص به جامجم میگوید: براساس دستورالعملی كه در آموزش و پرورش تدوین شده در مدارسی با كمتر از پانصد دانشآموز تا 10 درصد و در مدارسی با بیش از 500 دانشآموز اگر تا بیش از 5 درصد از دانشآموزان هم زمان به این نوع از آنفلوآنزا مبتلا شوند، آن مدارس به شكل موقت تعطیل خواهند شد. |
مقدمه
انسان به عنوان خلیفه و نماینده خدا بر روی زمین ، سرشار از استعداد ، توانایی است این انسان قادر است كائنات را به اراده خود دراورد و در جهت ساختن و اصلاح جامعه ای پویا و موفق به كار گیرد ، اما انسانی با این خصوصیات و توانایی ذاتی فقط از 10% ظرفیت ذهنی خود بهره میبرد و 90%ان به شكل انرژی و توان نهفته باقی می ماند و بتدریج قابلیت و توانایی خود را از دست میدهد
در یك بررسی بعمل امده 95% كودكان 4 ساله از نیروی خلاقیت قابل توحهی برخوردار بودند ، دربررسی مجدد همین كودكان در 7 سالگی ، روشن گردید كه فقط 4% انها قادر بوده اند خلاقیت چشم گیر خود در سن 4 سالگی را حفظ كنند و بقیه نه تنها پیشرفتی در افزایش قوه خلاقه خود نداشتند بلكه توان حفظ همان سطح را نیز از دست داده بودند.
اما به راستی چه اتفاقی میافتد كه اینگونه قدرت خلاقیت از كودكان سلب می گردد؟
عید سعید فطر را به همه ایرانیان تبریک می گوییم.
"شکست" نقطه ی مقابل "موفقیت" نیست. ترجیحاً باید اظهار داشت که بهتر است نقطه ی متضاد موفقیت را عواملی نظیر بی تفاوتی و سهل انگاری در نظر بگیریم چراکه بی تفاوتی و بی مسئولیتی می تواند ما را در جاده توهم و بی میلی قرار دهد. در این شرایط بیهوده تلاش می کنیم و اهداف غیر واقعی برای خود قائل می شویم و متاسفانه نمی توانیم به خواست های خود جامه ی عمل بپوشانیم. از سوی دیگر اگر بخواهیم موفقیت را بررسی کنیم باید اذعان بداریم که مقوله مذکور صرفاً در "رسیدن" و "ثمر یافتن" است که می تواند معنا پیدا کند.
1- در طبیعت و اخلاق انسانی هیچ ضعف وانحرافی نیست كه با تعلیم مناسب اصلاح نشود.
2- دلهایی كه روی آن كلمه تقوی و محبت نوشته شده به هر جایی كه بخواهند پرواز می كنند و كائنات در مقابل آنها سرتعظیم فرود می آورند.
3- از دانش آموزی كه فكر روشن دارد، ناامید مشو.
4- اطفال بیشتر به دستور و سرمشق محتاجند تا انتقاد و عیبجویی.
5- استاد پرورنده ی روان است و پدر و مادر پروش دهنده جان.
6- تعلیم بزرگترین هدیه ای است كه مردم نیكوكار می توانند به گدایان و بینوایان بدهند.
7- آن كه از دست روزگار به خشم می آید هر چه آموخته بیهوده بوده است.
8- آینده ی كودكان بسته به تربیت آنهاست.
9- قرض پدر و مادر به فرزندان علم و ثروت نیست، تربیت و اخلاق است.
10- آموزش و پرورش بدون تجربه بی فایده است.
11- بهترین زمان برای تربیت اراده ، ایام جوانی است.
12- استعداد چیزی است كه در جوانی پیدا می شود، اگر آن را تربیت كردید و درصدد تقویت آن بر آمدید مانند بذری كه در مزرعه خوب كاشته شده باشد، محصول خواهد داد و اگر آن را به حال خود گذاشتید و آن را تربیت نكردید مانند تخمی كه در زمین شوره زار افتاده باشد ، از بین می رود و محصول نمی دهد.
13- اساس آموزش و پرورش ساختن ماشین نیست، بلكه ساختن انسان است.
14- اگر امروز حتی یك كلمه از دیروز بیشتر بدانید مسلماً شخص دیگری هستید.
15- آموزش و پرورش البته مهم است ، ولی زندگی كردن خیلی از آن مهمتر است . بنابراین هدف آموزش و پرورش صحیح باید در مرحله اول بهبودی وضع زندگی باشد.
تابستان كه میآمد، كودكی ما در كوچه های گرما زده سپری میشد. برخی نیز همه تابستان را به كاری مشغول میشدند تا درآمدی كسب كرده و پولی برای خود پس انداز كنند. اوقات فراغت واژهای نبود كه چندان به كارمان بیاید. گرما كه اندكی فرو مینشست، كوچه بود و توپ پلاستیكی و هوار بچهها كه در آسمان بعد از ظهر اوج میگرفت. بازی آنقدر كش پیدا میكرد كه تاریكی در هوا پخش شود و خستگی بر بدنمان بنشیند. دم غروب كه میشد، خانه جایی برای استراحت بود. خسته از یك بعد از ظهر تابستانی به خانه میآمدیم تا شب سپری شده و روز دیگر آغاز شود. برای ما اوقات فراغت و نحوه سپری كردن آن به همین موضوعات ختم میشد.
این در حالی است كه در زمانه كنونی مفهوم اوقات فراغت و چگونگی گذراندن آن برای نسل های مختلف تغییر كرده است. چنین است كه با نزدیك شدن به تابستان و فصل تعطیلی مدارس، به یكباره واژه اوقات فراغت و نحوه گذراندن آن رسانه ای شده در صحبت های بی شماری به آن اشاره میشود. همه این بحث ها پیرامون اوقات فراغت از تغییر نگرش و رویكردی خبر میدهد كه نسبت به این موضوع به وجودآمده است. مدیریت زمان شاخص اصلی این تغییر نگرش و برنامه ریزی برای اوقات فراغت است. توجه به اوقات فراغت دانش آموزانی كه قرار است فصل تعطیلات خود را آغاز كنند از چنین زاویه ای اهمیت فراوان پیدا میكند. چنین است كه نحوه تدوین برنامه برای سپری كردن درست این زمان خود به شاخصی برای نشان دادن مدیریت و برنامه ریزی تبدیل میشود.
زمانی که معلم از تکلیف شب حرف می زند ، با آه و ناله اغلب دانش آموزان مواجه می شود.
خیلی از والدین نیز از حجم زیاد تکالیف فرزندانشان گله مندند . به گزارش کیدزهلث، ثابت شده است دانش آموزانی که والدینشان نقش پررنگی در تشویق آنها به انجام تکالیف داشته اند، به طور چشمگیر عملکرد بهتری در مدرسه نشان داده اند. برای اینکه بدانید والدین چگونه می توانند قدرت یادگیری فرزند خود را بهبود بخشند بدون این که آنها را تحت فشار قرار دهند،به این نکات توجه کنند. مشق تنها یک کار فوق برنامه کلاس است ،به عبارت دیگر فرصتی است برای تمرین کردن تا آنچه را که در مدرسه فرا گرفته است ،در منزل مرور کند.
روش های مطالعه قبل از امتحان
هر چه به خرداد نزدیك مى شویم، دلهره هاى پایان سال تحصیلى كه دانش آموزان را گرفتار مى كند نیز بیشتر مى شود. در هر سن و سال و وضعیت تحصیلى كه باشیم باز هم امتحان، امتحان است و ترس و اضطراب هاى خاص خودش را دارد. قصد ما ترساندن بیش از حد شما از امتحان نیست. در این مطلب شما را با روش هاى كاربردى آشنا مى كنیم كه مى تواند در آمادگى شما براى امتحانات پایانی مفید واقع شود.
علت بیشتر مشكلات آموزشى دانش آموزان عدم استفاده صحیح از نیروى فكرى و ذهنى است. مهمترین دلیل كه باعث مى شود مطالب درسى در زمان برگزارى امتحانات به فراموشى سپرده شود، عدم داشتن حضور ذهن است. استفاده صحیح از نیروى ذهن به همراه یك برنامه ریزى متناسب و دقیق و به كارگیرى قواعد اصولى حین مطالعه از مهم ترین عوامل در به خاطر سپردن مفاهیم و نهایتاً موفقیت دانش آموز در امتحانات است.
اما اینكه چطور مطالعه كنیم، اولین سئوالى است كه دانش آموزان در كلاس هاى یادگیرى روش هاى آموزشى مى پرسند. قدم اول براى مطالعه درس هاى امتحانى، تنظیم برنامه درسى است. درس خواندن نیز همانند دیگر مسائل مهم زندگى به برنامه ریزى و تنظیم و دقت نیاز دارد. برنامه ریزى به شما كمك مى كند كه استفاده مفیدترى از مدت زمانى كه در اختیار دارید بكنید و انرژى ذهنى تان را بیهوده هدر ندهید. برنامه ریزى را با یك هدف آغاز كنید. مثلاً تعیین كنید كه در مدت زمانى كه تا شروع امتحانات در پیش دارید، مى خواهید چه درسى را بیش از همه مطالعه كنید و یا در چه درسى ضعیف هستید كه باید بیشتر روى آن تمركز كنید. به این توجه نكنید كه چون استعداد زیادى در بعضى از درس ها مثلاً ریاضى ندارید، وقت گذاشتن بى فایده است. این یك حقیقت است كه ما كارى را انجام مى دهیم كه دوست داریم. اما اگر هدف از درس خواندن برایمان روشن باشد دیگر علاقه داشتن یا نداشتن و حتى استعداد مهم نیست. هدف در شما انگیزه ایجاد مى كند كه با خاطرى آسوده و به دور از تنفرات درسى به یادگیرى درس موردنظر بپردازید. در برنامه ریزى خود تنها به یك درس اكتفا نكنید. برخى افراد از شیوه مطالعه تك درس استفاده مى كنند. اینكه شما یك هفته براى خواندن یك درس وقت بگذارید، ذهن تان خیلى زود خسته شده و یادگیرى تان كاهش مى یابد. به جاى شیوه تك درس، مطالعه ۳ ، ۴ درس را در برنامه تان بگنجانید. هر چقدر تنوع در زمان بندى و دروس مورد مطالعه، بیشتر باشد بازده ذهنى شما نیز بیشتر خواهد بود. به تناسب بین دروس انتخابى نیز توجه كنید. مطالعه همزمان درس هایى كه با عدد و فرمول سروكار دارد، شیوه كارآمدى نیست. خواندن زبان و عربی در یك روز به طور چشمگیرى ذهن شما را خسته مى كند و مانع از ادامه فعالیت مغزى شما مى شود. تركیب درس هاى مفهومى مثل ریاضى و فیزیك با درس هایى كه به حفظیات معروفند مثل ادبیات بهترین شیوه براى مطالعات تمام وقت به شمار مى رود.
خودتان را از مطالعه بیزار نكنید، اینكه شما خودتان را براى امتحان آماده مى كنید به معنى حذف تفریح و سرگرمى از برنامه روزانه نیست. بعد از ۴۵ تا ۵۰ دقیقه مطالعه به یك ربع استراحت نیاز دارید. نوشیدن یك لیوان آب میوه یا شیر به همراه بیسكویت، آجیل در این میان تاثیر مفیدى بر عملكرد مغزى شما خواهد داشت. مى توانید براى خودتان پاداش تعیین كنید. با خودتان قرار بگذارید كه اگر فلان درس را به موقع و البته با یادگیرى كامل تمام كردید، به تماشاى برنامه تلویزیونى دلخواه بروید یا موزیك مورد علاقه تان را گوش دهید. حال پس از اینكه برنامه ریزى كردید و طول مدت مطالعه را تعیین كردید، به مطالعه مشغول شوید. چگونگى مكان و زمان مطالعه تاثیر مهمى در فرآیند یادگیرى شما دارد. البته این موضوع به روحیات شما بستگى دارد.
بعضى فقط در محیط آرام درس مى خوانند یك سرى هم در مكان هاى شلوغ و با هر سروصدایى مى توانند به مطالعه بپردازند. در هر حال باید در هر مكانى كه هستید تمركز حواس داشته باشید.
همیشه عواملى وجود دارند كه باعث حواس پرتى ما از موضوع اصلى شوند.
یادآورى خاطرات و تخیلات گوناگون كه عموماً منشاء محیطى دارد و از سروصدا و رفت وآمد دیگران حاصل مى شود، از مهمترین مواردى است كه باعث از دست رفتن تمركز و حضور ذهن مى شود. در این زمان صدبار هم كه یك نوشته را بخوانیم در ذهن مان ثبت نمى شود.
براى اینكه ذهن تان از موضوع اصلى دور نشود، تند بخوانید. نه آن قدر كه چیزى نفهمید. سرعت مطالعه خود را تا آنجا افزایش دهید كه یك درگیرى ذهنى مطلوب ایجاد شود. تندخواندن نوعى مطالعه اولیه به صورت سریع است كه باعث مى شود با مفاهیم كلى درس آشنا شوید. سپس از خودتان سئوال بپرسید. سئوالاتى كه حول وحوش موضوع اصلى درس دور مى زند به شما كمك مى كند با ایجاد ارتباط بین مفاهیم، یادگیرى درس را براى خودتان آسان سازید. البته یادگیرى شما باید در طول سال تحصیلى و همزمان با آموزش درس موردنظر انجام گیرد، یادگیرى كه در اینجا گفته مى شود تكرار مجدد درس و به خاطر سپردن آن در مغز است.
در حین تندخواندن، ابتدا چیزهایى را بخوانید كه فهم شان برایتان ساده است. تمامى زیرنویس ها، پاراگراف ها، سرفصل ها و مطالبى را كه مهم به نظر مى رسند بخوانید، حتى اگر كمى از مطلب را بفهمید، بهتر از آن است كه چیزى از آن سر در نیاورید. در یادگیرى فرمول ها و لغات خارجى به جاى حفظ كردن آنها، شكل شان را به خاطر بسپارید. به كارگیرى گوش و چشم در درك مطالب از اهمیت ویژه اى برخوردار است. از طریق سمعى هم مى توانید به درك مفاهیم درسى نائل شوید. صداى خودتان را ضبط كنید و در طول روز گوش كنید. این كار به شما كمك مى كند تا در هر لحظه اى حتى زمانى كه به استراحت مشغولید از طریق تكرار، مطالب را در حافظه تان ثبت كنید.
والدین در همه جا به دنبال راههایی برای آموختن مسئولیت به کودکان هستند. در بیشتر خانهها، انتظار میرود که ارجاع کارهای روزمره به کودک راهحلی برای این مشکل باشد. والدین بر این باورند که خالی کردن ظرفهای زباله و زدن چمنهای باغچه تأثیر بخصوصی در ایجاد احساس مسئولیت در کودکان دارند؛ همچنین بر این باورند که شستن ظرفها و مرتّب کردن تختخوابها بنا به دلایلی برای دخترها احساس مسئولیت را پایهریزی میکند. این قبیل کارهای روزمره گرچه عملاً برای اداره ی خانه مهم هستند، ولی شاید هیچ تأثیر مثبتی در ایجاد احساس مسئولیت در کودکان نداشته باشند. برعکس، در برخی منازل، انجام وظایف روزانه به زد و خوردهایی منجر میشود که هم برای والدین و هم برای کودکان خشم و اندوه ببار میآورد.
این امکان هست که پافشاری در اجرای تحمیلی کارهای روزمره، به اطاعت کودک منجر شود، ولی این امکان نیز هست که همین پافشاری تحمیلی تأثیر نامطلوبی در شکلگیری شخصیت کودک برجای بگذارد.
واقعیت آشکار این است که نمیتوان مسئولیت را به کسی تحمیل کرد. مسئولیت فقط در درون فرد ریشه دارد و از آنجاست که رشد میکند و ارزشهایی که آن فرد در خانه و در اجتماع کسب میکند، آن را رشد و جهت میدهد. احساس مسئولیتی که بر پایه ی ارزشهای مثبت استوار نشده است، میتواند ضداجتماعی و ویرانگر باشد. افراد اوباش و لوطیهای محله در رابطه با یکدیگر و دارو دستهشان بسیار وظیفهشناس هستند و از احساس مسئولیت بالایی برخورد دارند. به عنوان مثال، اعضای گروه مافیا حتی اگر جانشان هم در خطر باشد وظیفه ی خود را انجام میدهند؛ آنان اوامر را اجرا میکنند، به همدستان محتاجشان کمک قانونی میکنند و از خانوادههای زندانیان مراقبت بعمل میآورند.
سرچشمه مسئولیت- ما ضمن اینکه آرزو میکنیم فرزندانمان اشخاصی مسئول و وظیفهشناس باشند، میخواهیم که احساس مسئولیتشان از ارزشهای نهایی سرچشمه بگیرد، از ارزشهایی که در آنها زندگی محترم است و سعادت بشری مورد توجه واقع میشود.
احساس مسئولیت باید براساس احترام به زندگی و آزادی، و بهدنبال خوشبختی باشد.
ما معمولاً موضوع مسئولیت را در چارچوب وسیعتر آن مورد توجه قرار نمیدهیم. ما مسئولیت یا عدم مسئولیت را در مواردی که واقعیتر هستند، میبینیم: مثلاً در اتاق بهم ریخته ی فرزندمان، در دیر رسیدن به مدرسه، در کثیف انجام دادن تکالیف، در نافرمانی عبوسانه و یا در عادات بد.
ممکن است کودکی با ادب باشد، خود و اتاقش را تمیز و مرتب نگاه دارد، در انجام تکالیف خود دقت کند ولی با وجود این، تصمیماتی بگیرد که عاری از احساس مسئولیت باشد.
این بخصوص در مورد کودکانی صدق میکند که همیشه به آنها گفته میشود چه کار بکنند و به همین خاطر فرصت اندکی نصیبشان میشود تا به قضاوت بپردازند، راه حل ارائه دهند و طرحهای درونی خود را توسعه بخشند.
واکنش احساس درونی کودک در برابر آموزش ما عاملی تعیین کننده است و مشخص میکند کودک از آنچه که میخواهیم بداند، چه مقدارش را یاد گرفته است. ارزشها را نمیتوان بهطور مستقیم یاد داد. ارزشها تنها از طریق انطباق کودک و رقابت او با اشخاص مورد احترام و علاقهاش جذب او میشوند و قسمتی از شخصیتش را تشکیل میدهند.
بنابراین، موضوع احساس مسئولیت در کودکان به والدین برمیگردد، یا اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، به ارزشهایی که والدین در اعمال مربوط به تربیت کودک از خود نشان میدهند. سوالی که اکنون باید مطرح شود، این است: «آیا اعمال و رفتارهای معینی وجود دارد که احتمالاً از طریق آنها احساس مسئولیت مطلوبی در کودکان به وجود آید؟» در این سلسله مقالات تلاش شده است که از طریق یک دیدگاه روانشناختی به سوال بالا پاسخ داده شود.
آنکه به تدبیر تو گردد ایام
ای دیده دل از تو دگرگون مادام
وی آنکه بدست توست احوال جهان
حکم فرما که شود، ایام دوستان به کام
تحقیقات نشان داده است بیشتر كسانی كه به كتاب و كتابخوانی علاقه دارند والدینی داشتهاند كه در دوران كودكی لحظات شیرین و گرمی را در هنگام خواندن داستانها برای آنها ساخته و پرداختهاند.
توصیههای زیر را به كار گیرید تا كودكان خود را جذب مطالعه كنید، به طوری كه كتاب را بهترین دوست خود بدانند و از آن جدا نشوند.
1- زمان خاصی را به عنوان زمان خواندن داستان در نظر بگیرید : این مورد به خصوص برای كودكان نوپا بسیار مهم است. زمان قصهسرایی نباید چندان طولانی باشد، در اینجا كیفیت از همه چیز مهمتر است، اما سعی كنید آن را به صورت برنامهای منظم در هر روز دنبال كنید.
2- كتابهایی را انتخاب كنید كه خودتان از خواندن آنها لذت میبرید، زیرا عدم علاقه شما، به خوبی در آهنگ كلام شما منعكس میشود.
3- به خاطر داشته باشید كه اغلب سطح شنیداری كودكان بالاتر از سطح خواندن آنهاست، پس فكر نكنید ممكن است كودك شما كه در گروه سنی الف قرار دارد از شنیدن كتابهای گروه سنی ب، ج یا بالاتر لذت نبرد.
4- همیشه قبل از خواندن، عنوان كتاب و نام نویسنده آن را اعلام كنید.
5- داستانی را كه میخوانید در ذهن خود تجسم كنید، مناظر را در ذهن خود ببینید، حتی زمانی كه كتاب هیچ گونه تصویری ندارد. این كار باعث میشود كه داستان را به زیبایی و واضح تعریف كنید.
6- در حین خواندن از تنوع استفاده كنید، متناسب با داستان، تن صدای خود را بالا و پایین ببرید، با دستان و اعضای صورت خود اشارات گوناگونی پدید آورید. همه اینها در جذابتر كردن داستان برای شما و فرزندتان كمك میكند.
7- بسیاری از كودكان از "خواندن مكرر" یك داستان لذت میبرند.
8- كودكتان را تشویق كنید كه صفحات را ورق بزند، یا حتی عباراتی كه بلد است را بخواند، هر دوی شما میتوانید با افزودن دیالوگهای جدید، صداهای متفاوت و اشارات مختلف به آن شاخ و برگ دهید.
9- به آرامی بخوانید، در حین خواندن، سؤالاتی بپرسید و به پرسشهای كودكتان پاسخ دهید. به عكسها اشاره كنید و در مورد تصاویر كتاب بحث كنید. از كودكتان بپرسید: "فكر میكنی بعد از این چه اتفاقی خواهد افتاد؟"
10- فعالیتهای اضافه و متناسبی با فضای داستان، ارائه كنید، كارهایی مثل آشپزی یا درست كردن كاردستی كه با داستان شما متناسب و هماهنگ باشند یا فعالیتهایی كه خواندن را به عنوان بخشی از علوم و فنون غنی ادبیات شكوفا سازند و به پیشرفت در یادگیری مهارتهای ادبی منجر شود.
11- در زمان داستان با كودك خود مدارا كنید، اما در عین حال جدی و محكم باشید، چنانكه كودك شما نسبت به خواندن كتاب بیمیل است اجازه دهید در این حین نقاشی بكشد. شاید حتی بتواند یك نقاشی از فضای داستان بكشد!
12- با آموزگار كودكتان صحبت كنید یا به كتابخانه منطقهتان بروید تا از پیشنهادها و تجربیات آنها در این رابطه بهرهمند شوید، به این وسیله فهرستهای گوناگونی از كتابهای مختلف خواهید یافت و شاید حتی آنها بتوانند كتابهایی كه خواندن بلند آنها برای كودكان اثربخش بوده است را به شما معرفی كنند.
خواندن، یك فعالیت تفریحی است شما فقط روزانه 15 دقیقه برای آن وقت صرف كنید و از نتیجه سود بخش آن برای خود و فرزندانتان تا آخر عمر بهره بگیرید.